Pnömoni, yahut yaygın bilinen ismiyle zatürre, akciğerdeki hava keseciklerinin ihtihaplı bir sıvı ile dolmasıdır. Virüsler, bakteriler ve seçkin olarak mantar enfeksiyonlarının akciğerlere ulaşmasıyla oluşan zatürre fazlaca bulaşıcıdır. Zatürre vatanımızda 0-4 yaş ortası çocuklarda birinci sıradaki mevt sebeplerinden biridir.

Hastalık her yaşta görülebilir, lakin 2 yaş altı çocuklarda, bağışıklık sistemi epey zayıf bireylerde ve 65 yaş üzeri şahıslarda zatürre hayli tehlikeli olabilir. Zatürre, daha çok eşlik eden bir kalp hastalığı yahut akciğer hastalığı hikayesi olan çocuklar ve erken doğumlarda (prematür bebekler) görülüyor.

Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine göre dünyada her sene 100 bireyden 1-2’si zatürreye yakalanıyor. Zatürre belirtileri üst teneffüs yolu enfeksiyonu, koronavirüs belirtileri ve griple epey sık karıştırıldığı için hastalar doktora geç başvurabiliyor, bu da hastalığın ilerlemesine ve tedavinin gecikmesine yol açıyor. Dünyadaki bütün ölümlerin ortalama %7 kadarının zatürre nedenli olduğu düşünülüyor.

Bilhassa KOAH, diyabet, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği formunda kronik hastalığı olanlar, minik çocuklar, gebeler ve yaşlıların zatürreden korunmak için zatürre aşısı olmaları ve bunun için doktora başvurmaları gerekiyor.

Nasıl Bulaşır?

Zatürreye yer hazırlayan grip ve gibisi viral teneffüs yolu enfeksiyonları epey bulaşıcıdır. Hapşırık ve öksürükle yayılabildikleri üzere ağız, bardak, mendil, çatal-kaşık, kapı kolu üzere eşyalara münasebet ve ondan sonra ellerin ağıza teması ile de bulaşabilirler. Hasta kişinin, yaşlılar, gebeler ve çocukların yanına fazlaca yaklaşmaması kıymetlidir. Toplu taşıma araçları ve kalabalık yerler da riski arttırır.

Hastalıktan Korunma

Zatürreden korunmanın en tesirli yolu aşılardır. Sıhhat Bakanlığı, ulusal aşı takviminde tüm çocukların 2,4,6 ve 12’nci ayların nihayetinde zatürre aşısı olması gerektiğini bildirmiştir. (2,4,12. aylarda Konjuge Pnömokok-KPA, 2,4,6,12. aylarda 5’li karma içinde yapılan Haemophilus influenzae tip b-Hib aşıları). Bunun yanı sıra, risk faktörleri bulunan, özellikle 65 yaşın üstündeki bireylerin bahisle alakalı olarak tabiplerine istişareleri epey kıymetlidir.

Tedavi Usulleri

Zatürrenin tedavisinde hastanın klinik durumu, yaşı, etken olan bakteri yahut virüsün tipi, radyoloji ve laboratuvar bulguları ve şahsi risk faktörleri dikkate alınır. Teneffüs yetmezliği bulguları var ise tedavinin hastanede yapılması uygun görülebilir. Lakin hastanın genel durumu ve klinik bulguları elveriyorsa yakın aralıklarla denetime çağrılmak suretiyle tedavisi konutta yapılıp, takip edilebilir.

Virüslerin neden olduğu zatürrelerde antibiyotik tedavisi genel olarak kullanılmaz. Bu türlü durumlarda doktorunuz istirahat etmenizi ve bol sıvı tüketmenizi tavsiye eder ve uygun görmesi halinde şikâyetlerinizi azaltacak kimi ilaçlar verebilir. Belirtiler şiddetliyse ya da komplikasyon yaşama olasılığınızı artıran ek sıhhat sorunları varsa, tedavinin hastanede devam etmesi gerekebilir.

Bakterilerin neden olduğu zatürrede antibiyotik tedavisi uygulanır. Zatürre hastalığında istirahat çok kıymetlidir. Hastalık güzelleştikten sonra bir ay mühletince hafif halsizlik belirtileri olabilmektedir. Hastanın doktora gitmeyip, kendi halinde antibiyotik kullanması ise hastalığı hayli daha ağırlaştırır ve tehlikeyi arttırır. Tabip denetimi olmadan ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır.